شهرآرا آنلاین - بعد از ٢٢ سال، این اولین قدمی است که برداشته می‌شود، آن هم درست جایی که بخشی از هویت و اصالت ما را در خود جا داده است. روز گذشته نخستین گام برای سامان‌دهی توس از آرامگاه شاعر شاهنامه شروع شد، البته نه خود آرامگاه بلکه قسمت پیشخوان آن. این محوطه ۵/٧ هکتاری پیش از این فقط یک زمین خاکی بود که هر گردشگر یا بازدیدکننده‌ای برای رسیدن به معماری باشکوه هوشنگ سیحون باید از آن عبور می‌کرد. ۵٠ سال پیش، بازسازی و تعمیر آرامگاه فردوسی به سیحون واگذار شده بود و دیروز، به صورت رسمی، اولین کلنگ برای بازپیرایی و زیباسازی پیشخوان آرامگاه بر زمین زده شد. قرار نیست ساخت و سازی در این قسمت اتفاق بیفتد بلکه به گفته مسئولان، بناست این محوطه به ره‌باغی باشکوه تبدیل شود. ٢٢ سال پیش، مقام معظم رهبری به تشکیل شورای عالی احیای توس فرمان داده بودند اما کارهایی که این شورا انجام داده بود، به برگزاری ٢ جلسه ختم می‌شد.
پیشنهاد اتصال قطار شهری به آرامگاه فردوسی
«با همتی که از شهرداری سراغ داریم، این پروژه در کمتر از یک سال به سرانجام می‌رسد و انتظارات فرهنگ‌دوستان ایرانی را برآورده می‌کند. این طرح بدون طرح‌های بعدی بی‌نتیجه است. باید زمینه اتصال این مجموعه به قطار شهری نیز فراهم آید.» این را مقام ارشد دولت در استان، دیروز در آخرین روز کاری خود گفت. علیرضا رشیدیان به علت قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان فقط تا پایان ساعت اداری ٢۶ آبان‌ماه مهلت حضور در سمت استانداری را داشت.
او با بیان اینکه محوطه کنونی در منطقه تاریخی توس در شأن جایگاه حکیم توس نیست اضافه کرد: در دهه ٧٠ مقام معظم رهبری در بازدیدی شخصی از آرامگاه فردوسی درباره وضعیت اینجا گلایه‌هایی داشتند.
رشیدیان همچنین از فعالیت‌های شورای پنجم و شهرداری مشهد در زمینه بهبود وضعیت توس تشکر کرد و گفت: تلاش‌های زیادی در دوره‌های مختلف برای توسعه این پایگاه زبان ایرانی صورت گرفته است اما واقعا شرایط این مجموعه در‌خور این مرد بزرگ و حکیم فرزانه نیست.این کلنگ‌زنی بعد از ٣ ماه با اعتبار ١۵ میلیارد تومان انجام شد. ٣ ماه پیش، طرح آن در تهران تصویب شد اما شهرداری منتظر تأیید طرح‌ها و اسناد مناقصه بود. «از نظر بودجه و اعتبار برای بازپیرایی پیشخوان هیچ مشکلی نداریم. امیدواریم زمان بازپیرایی را از یک سال کوتاه‌تر کنیم.» این را هم شهردار مشهد در این مراسم اظهار کرد و افزود: سازمان عمران شهرداری انجام این کار را برعهده گرفته است تا درگیر پیمانکار نباشیم. قاسم تقی‌زاده خامسی با بیان اینکه در یک سال گذشته کار طراحی پیشخوان انجام شده است افزود: آرامگاه فردوسی به این علت که این شخصیت فرهیخته شیعه بوده همیشه تخریب می‌شده است. حتی زمانی تصمیم گرفتند اینجا را بسازند اما تمام مصالح آرامگاه فردوسی را جمع کردند و در جایی دیگر چیزی دیگر ساختند. بعد از آن، قرار شد یک باستان‌شناس آلمانی آرامگاه فردوسی را بسازد. اقداماتی نیز صورت گرفت که مورد پسند نبود. در نهایت، حسین لرزاده سپس هوشنگ سیحون اقدامات نهایی را انجام دادند. زمانی هم طراحی به این آرامگاه آمده بود و طرحی هرمی برای اینجا داده بود. خوشحالیم که آن طرح اجرایی نشد. شهردار مشهد با انتقاد از اینکه آرامگاه فردوسی هنوز در فهرست آثار جهانی ثبت نشده است افزود: اگر می‌خواهیم آیندگان از ما نام ببرند، خوب است ما نیز از گذشتگان خود یاد کنیم. باید نام آقای مسعود ریاضی، عضو شورای شهر مشهد، را نیز به این فهرست اضافه کنیم. اگر او نبود، این کار امروز صورت نمی‌گرفت. میراث فرهنگی استان و کشور نیز هماهنگی زیادی برای به ثمر رسیدن و اجرای این طرح داشتند. تأییدیه گرفتن از میراث فرهنگی کار سختی است اما طرح‌ها آماده و تأیید شد. تقی‌زاده خامسی همچنین در حاشیه این مراسم در جمع خبرنگاران حاضر شد و در واکنش به موضوع اجرای قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان در پاسخ به این سؤال که دوست داشته چه‌کاری انجام دهد که در دوره مدیریتی خود موفق به انجام آن نشده است گفت: هنوز بازنشسته نشده‌ام و به آیندگان توصیه می‌کنم به مردم خدمت کنند.
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم در این مراسم حاضر شد و گفت که شهر تاریخی توس و آرامگاه فردوسی در فهرست موقت ثبت جهانی به ثبت رسیده است.
محمدحسن طالبیان اضافه کرد: بر این اساس، ثبت موقت شهر کهن توس و آرامگاه فردوسی در کنار ۵۵ اثر و عرصه تاریخی دیگر در کشور انجام شده و با توجه به امکان ثبت جهانی سالانه فقط یک اثر تاریخی در فهرست یونسکو، به محض فراهم شدن شرایط لازم در توس، پیشنهاد ثبت جهانی آن اعلام می‌شود.
او مشکلات در مسیر ثبت جهانی را برشمرد و درباره راهکارهای پیش رو گفت: کنترل برداشت‌ها از معادن منطقه، سامان‌دهی نمای مشرف به آرامگاه، جابه‌جایی دکل‌های انتقال برق فشار قوی به زیر زمین، اصلاح نمای منظری آرامگاه و سامان‌دهی زادگاه فردوسی از جمله ضرورت‌ها در انجام این فرایند هستند.
توس و فردوسی را به میان مردم ببریم
٢٣ مردادماه، رئیس کمیسیون ویژه توسعه و عمران توس به همراه مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی به تهران سفر کرد و با حضور آن‌ها در شورای تخصصی میراث فرهنگی کشور، طرح بازپیرایی پیشخوان آرامگاه فردوسی به تصویب رسید. سید مسعود ریاضی، رئیس کمیسیون ویژه توس، گفت: بوروکراسی اداری حل‌شدنی است و تلاش می‌کنیم این بوروکراسی کوتاه شود. از سوی دیگر، شناخت ناکافی از فردوسی سبب شده است مقداری در این زمینه با تأخیر مواجه شویم. او با اشاره به اینکه فردوسی و توس را باید از حلقه نخبگانی خارج کنیم و به میان مردم ببریم افزود: یکی از اقداماتی که باید مورد توجه قرار گیرد موضوع گردشگری در توس است، مطالعات این را نشان می‌دهد که در افق طرح، می‌توان سالانه ۵ میلیون گردشگر در توس داشت. ریاضی همچنین درباره دیگر اقدامات پیش رو در این مکان گفت: شاید گام بعدی بولوار پردیس باشد که از هارونیه تا جلوخان ادامه پیدا می‌کند و در قدیم به شکل پیاده‌راه دیده شده بود. طرح‌های ره‌باغ سه‌راه شاهنامه تا کشف‌رود نیز در دست تهیه است. از سال ٩٢ این مجموعه به محدوده شهر مشهد الحاق شده است و اداره‌کل راه و شهرسازی استان نیز پای کار است. او همچنین اتصال ریلی توس به قطار شهری مشهد را یکی از مگاپروژه‌های مهم در ارتباط با این مجموعه دانست و ادامه داد: رودپارک حاشیه کشف و پردیس نیز در زمره این پروژه‌ها قرار دارند. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز در این مراسم گفت: هم‌زمان با این پروژه، فعالیت‌های مقدماتی برای سامان‌دهی برج و باروی توس شروع شده است و تا ماه آینده به اتمام می‌رسد. ابوالفضل مکرمی‌فر با بیان اینکه در کاوش‌های باستان‌شناسی‌ای که در دهانه کشف‌رود صورت گرفته ٣۶ دست‌افزار با قدمت ٨٠٠ هزار سال پیدا شده است افزود: دولت امسال علاوه بر تخصیص ۵/٣ میلیارد تومان اعتبار برای تأسیسات آرامگاه حدود ٣میلیارد تومان اعتبار برای احیای برج و باروی توس اختصاص داده است که تا ٣خواهد یافت. سال آینده این اعتبار اختصاص
