شهرآرا آنلاین - امیر پورکیانی | در چند دهه اخیر، با تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی، احتمال وقوع باران‌های سیل‌آسا، طغیان رودخانه‌ها و در‌نتیجه به‌خطر‌افتادن شهرها بیشتر هم شده است؛ شهرهایی که ممکن است آثار و ابنیه تاریخی ارزشمندی را در خود جای داده باشند. مثال‌های زیادی از پیش‌بینی سیل و دفع آن در تاریخ باستان ایران و جهان وجود دارد اما نمونه‌هایی هم از تخریب آثار تاریخی بر‌اثر سیل وجود دارد؛ نکته شایان‌توجه در همه آن‌ها مدیریت‌نکردن بلایای طبیعی به دست همین انسانِ معاصر است.
سیل آرنو در فلورانس و فرشتگان گِل‌ولای
۴ نوامبر ١٩۶۶؛ پس‌از باراش‌های بی‌سابقه در فلورانس، رودخانه آرنو طغیان کرد و از روی سدها سرریز شد. حجم انبوهی از سیلاب خروشان وارد شهر شد و در مسیر ویرانی خود ١٠١نفر را کشت، ٨٠٠٠ بی‌خانمان به جا گذاشت و آثار تاریخی، هنری و کتاب‌های کمیاب متعددی را نابود کرد. بعدتر بسیاری از این آثار هنری توسط گروهی از داوطلبان ایتالیایی و خارجی مرمت شدند. این داوطلبان را «فرشتگان گِل و لای» خطاب می‌کردند.
در آرشیو موزه اپرای دل دومو در فلورانس، ۶٠٠٠عنوان مدرک تاریخی آسیب دید. ٢۵٠هزار جلد کتاب در یک کتابخانه تاریخی در آب غوطه‌ور شدند و یک‌میلیون و ٣٠٠هزار آیتم تاریخی و ارزشمند مانند نقاشی، نقشه و پوستر در کتابخانه ملی شهر صدمه دیدند. نقاشی مشهور «عیسی بر صلیب» اثر چیمابوئه، قطعه برنزی «دروازه بهشت» اثر لورنزو جیبرتی و مجسمه «مجدلیه تائب» اثر دوناتلو، از مهم‌ترین آثاری بودند که در این سیل آسیب دیدند. برخی از ترمیم‌ها حتی تا امروز ادامه دارد.
پل بلنهایم و توفان آیرین
پل قدیمی بلنهایم در نیویورکِ آمریکا، یک پل چوبی به طول ۶٣متر بود که کار ساخت آن در سال١٨۵۵ به پایان رسید اما توفان حاره‌ای آیرین و سیل ناشی از آن در سال٢٠١١ پل چوبی را با خود برد. بلنهایم که در فهرست آثار تاریخی آمریکا ثبت شده بود، در تابستان٢٠١۵ از این فهرست خارج شد. در سال٢٠١٧ ساخت پل جدیدی با طراحی دقیقا مشابه پل چوبی در دستور‌کار قرار گرفت؛ البته با ۴.۶ متر ارتفاع بیشتر، برای حفاظت سازه در‌برابر سیل.
کرالای هند و اقدامات ایکوموس
ایالت کرالا در جنوب شرق هند سال گذشته (آگوست ٢٠١٨) شاهد سهمگین‌ترین سیل یک قرن اخیر در این منطقه بود و بسیاری از زیر‌ساخت‌های تاریخی و گردشگری این ایالت زیر آب رفت. در این سیل ۴٨٣نفر کشته، ١۴نفر ناپدید و نزدیک به یک‌میلیون نفر مجبور به ترک خانه خود شدند. فرهنگ و سنت غنی کرالا در‌کنار جاذبه‌های طبیعی، این ایالت را به یکی از مقاصد اصلی گردشگران در هند تبدیل کرده بود. جاذبه‌های این شهر به‌اندازه‌ای است که نشریه نشنال‌جئوگرافی در سال٢٠١٢ این مکان را به‌عنوان یکی از ١٠بهشت دنیا معرفی کرد. شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس)، چند روز پس‌از وقوع سیل درباره آسیب‌های سنگین به میراث فرهنگی کرالا هشدار داد. این مرکز برای جمع‌آوری اطلاعات، صفحه‌ای در فیس‌بوک ایجاد کرد و از مخاطبان خواست هرگونه اطلاعاتی درباره آسیب به ساختمان‌های قدیمی، اشیای موزه‌ها و آثار باستانی دارند، از این طریق به اشتراک بگذراند. پس از جمع‌آوری اطلاعات ایکوموس گروهی از متخصصان را مأمور بررسی دقیق خسارات به بناهای تاریخی و میراث میزان فرهنگی کرالا کرد.
